توليد ايراني: اتمسفر اقتصادي ايران امروز، رويدادهاي ويژه و منحصر به فرد اقتصادي را شاهد است که وقوع بعضي از آنها تاکنون در دنيا سابقه نداشته است، از اين رو، زماني که شرايط ويژه و بدون الگويي به وجود ميآيد، ضرورت نوآوري و ايدهپردازي از سوي صاحبنظران براي برطرف کردن چالشهاي اقتصادي ضرورت پيدا ميکند.
با مروري بر نامگذاري سالهاي گذشته و امسال، يک فصل مشترک و نوعي ارتباط منطقي ميان اين نامها به چشم ميخورد و در اين ميان نام هر سال در قياس با سالهاي گذشته، جايگاه و مرتبه خاصي دارد؛ همت مضاعف؛ کار مضاعف، اصلاح الگوي مصرف و جهاد اقتصادي، عنوانهاي منتخب رهبر معظم انقلاب براي سالهاي گذشته بودند؛ نام توليد ملي؛ حمايت از کار و سرمايه ايراني هم بر پيشاني امسال نقش شد.
رهبر معظم انقلاب در طول سالهاي گذشته با درک شرايط خاص ملي و بينالمللي کشورمان، راهبردهايي را در چارچوب نامگذاري سالها طراحي کردند که بهطور قطع نقشه راهي براي حرکت مسئولان نظام در يک مسير مطمئن براي دستيابي به اهداف کلان نظام و علاجي براي برونرفت از چالشهايي بود که کشور به آنها گرفتار شده است.
متأسفانه آنچنان که انتظار بود، تصميمسازان و مجريان کشور نتوانستند متناسب با نام اين سال، کار قابل قبولي را ارائه دهند؛ نتيجه اين عملکرد سرانجام به آنجا رسيد که مقام معظم رهبري مجموعه تدابيري که در نام سالها متجلي شده بود را در چارچوب اکسيري به نام «اقتصاد مقاومتي» به مسئولان کشور عرضه کردند تا مس اقتصاد کشور را زر کنند؛ نسخه اي که از سال 1389 از سوي معظمله براي اقتصاد هزار توي کشورمان تجويز شده است.
در ميان نامهاي سالهاي گذشته که با توجه به شرايط ويژه کشور همگي اقتصادي انتخاب شدند، سال جهاد اقتصادي نقطه عطف اين نامگذاريها بود؛ جهاد اقتصادي پازلي است که از قطعات مختلف توليد ملي، حمايت از کار و سرمايه ايراني، اصلاح الگوي مصرف، همت مضاعف و کار مضاعف تشکيل شده است؛ براي کنار هم قرار گرفتن صحيح قطعات اين پازل و ترسيم سپهر روشني از آينده اقتصادي ايراني، به نظريه و الگويي مبتکرانه در عرصه اقتصادي نياز است که مفهوم «اقتصاد مقاومتي» را ميتوان از جمله اين نظريههاي نوآورانه تلقي کرد.
در هيچ يک از مکتوبات و نظريههاي متداول اقتصادي غرب، الگو و پيشنيه نظري و عملي مشخصي درباره اقتصاد مقاومتي نميتوان يافت که براي مشکلات اقتصادي همچون تحريم بانک مرکزي، تحريم صنعت نفت و ... در آن نسخه شفابخشي ارائه شده باشد؛ شايد تحقيقات محرمانهاي در اين زمينه انجام شده باشد، اما در ترافيک نظريههاي اقتصادي، قحطي نظريه «اقتصاد مقاومتي» به چشم ميخورد.
در شرايطي که انبوه الگوهاي اقتصادي از حل مسائل اقتصادي امروز ايران عاجز هستند و در حالي که تحريمهاي گسترده غرب عليه کشورمان رو به گسترش است، رهبر معظم انقلاب در آستانه تابستان امسال الگوي الهامبخش اقتصاد مقاومتي را براي بار ديگر ارائه کردند که تبيين آن ميتواند انقلاب عظيمي را در عرصه اقتصاد ايران ايجاد کند.
با توجه به تأکيد معظمله بر لزوم در اولويت قرار دادن الگوها و اصول اقتصاد مقاومتي در ساختار اقتصادي و صنعتي کشور، بديهي است که در همه حوزههاي مديريتي و اجرايي بايد مکانيزمهاي اين الگوي اقتصادي تببين و محقق شود.
اقتصاد مقاومتي، يک اقتصاد مردمي به شمار ميرود که بخش خصوصي بازيگر اصلي آن معرفي شده است؛ بر همين اساس است که رهبر معظم انقلاب در تشريح و تبيين ابعاد مختلف اقتصاد مقاومتي خطاب به مسئولان يادآوري کردند: «بخش خصوصى را بايد كمك كرد. اينكه ما «اقتصاد مقاومتى» را مطرح كرديم، خب، خود اقتصاد مقاومتى شرايطى دارد، اركانى دارد؛ يكى از بخشهايش همين تكيهى به مردم است؛ همين سياستهاى اصل 44 با تأكيد و اهتمام و دقت و وسواسِ هر چه بيشتر بايد دنبال شود؛ اين جزو كارهاى اساسى شماست... »
طبيعي است زماني که مردم در اقتصاد کشور مشارکت داده شوند، از بروز بسياري از مفسدههاي اقتصادي، رانتخواريها و ويژهخواريها جلوگيري ميشود.
يحمايت از توليد ملي يکي از ارکان اصلي در تحقق اقتصاد مقاومتي است که براي تحقق آن به يک نهضت عظيم ملي نياز است، همانطور که اراده ملي براي حمايت از کيان کشور در تحريم تنباکو و بستن شير نفت بر روي استعمارگران متجلي شد و همان عزم ملي سرانجام پيروزي انقلاب اسلامي را رقم زد، به همان عزم ملي و نهضت مردمي براي خريد کالاي ايراني نياز است.
مقام معظم رهبري در بخشي از بياناتشان در جمع مردم اسفراين تأکيد کردند: «... ما بر روى توليد داخلى تكيه كرديم؛ هم در اول امسال و در شعار سال، هم در صحبتهايى كه در طول اين چند ماه از اول سال انجام گرفته. خب، توليد داخلى احتياج دارد به مصرف داخلى؛ اين به عهدهى مردم است. مصرف خودمان را بايد از توليدات خودمان انتخاب كنيم. اينكه كسانى همهاش دنبال ماركها و برندهاى خارجى و اسمهاى خارجى باشند، خطاست؛ فرونشاندن يك هوس شخصى است، اما ضربهزدن به يك كار عمومى و اصلى است. مصرف داخلى، توليد داخلى را افزايش ميدهد؛ توليد داخلى كه افزايش پيدا كرد... بيكارى برطرف ميشود... توليد كه رونق بگيرد، يعنى تورم كم بشود، گرانى كم بشود، اشتغال افزايش پيدا كند؛ اينها همه به هم متصل است. يك سر اين قضيه دست ما مردم است، كه مصرف خودمان را چگونه انتخاب كنيم...»
متأسفانه تاکنون بعضا ناهماهنگي و نبود همگرايي در تحقق شعار امسال به چشم ميخورد؛ به نظر ميرسد دستان نامريي براي ضربه زدن به توليد داخلي، بازار را بيثبات ميکنند و طبيعي است که در يک بازار بيثبات اقتصادي، توليد نميتواند سر بلند کند. تبليغات سطح شهر در حمايت از محصولات خارجي به قدري پر هياهو و اغواکننده است که هر ارادهاي براي خريد کالاي ايراني را به سودايي خام تبديل ميکند.
مردم به کالاي ايراني بياعتماد شدهاند و اين بياعتمادي، جداي از توطئههاي خارجي، ثمره بکارگيري سياستهاي اقتصادي نادرست و سودجويي برخي آقازادهها و پدرخواندههاي مافيايي است.
با وجودي که بسياري از کالاهاي مرغوب و با کيفيت ايراني در انواع و نيازهاي مختلفي توليد ميشود، اما فرهنگ غلط «مرغ همسايه غاز است، توليدکننده ايراني را ناچار کرده است، تا حيثيت کالاي توليدي خود را با چسباندن مارک تقلبي بر روي آن، به حراج بگذارد تا بتواند مهر کالاي توليدي خود را با برندهاي اغواکننده به به دل مشتريان ظاهربينش بيندازد.
در اين کارزار که هجمههاي اقتصادي، کارآيي نظام را نشانه رفتهاند، نقش دولت در آماده کردن بسترهاي مورد نياز جرقه اين نسخه تحول اقتصادي است؛ تا زماني که نظام بانکي کشور نتواند براي توليدکنندگان، اعتبار اسنادي (LC) ريالي گشايش کند، تا روزي که وزارت صنعت، معدن و تجارت، خط قرمزي بر کالاهاي بيکيفيت چيني نکشد، تا زماني که خصوصيسازي جاي «خودمانيسازي » و «خصولتيسازي» را نگيرد، نميتوان به آينده بهرهگيري از توليدات داخلي اميدوار بود.
رهبر انقلاب اسلامي بهخوبي موانع پيش روي تحقق توليد ملي را تشريح کردند و به فرصتها و تهديدهاي اقتصادي آگاه هستند و در بياناتشان به دولتمردان، اشارات جالبي داشتند؛ اميد است دولت با توجه ويژه به تذکرهاي رهبري، راه را براي بومي کردن توليد و مصرف کالاهاي ايراني هموار کند.